Trudno sobie wyobrazić czechosłowacką Nową Falę bez Pociągów pod specjalnym nadzorem. Opowieść o Milošu Hrmie, młodym pracowniku stacji kolejowej podczas II wojny światowej, zawiera wszystko, co z biegiem lat stało się emblematyczne dla kina naszych sąsiadów. Obraz dorastania w cieniu wielkiej historii, pozornie przeciętnych bohaterów i ich problemy dnia codziennego oraz humor oswajający grozę, która skrywa się za fasadą zwyczajności. Wojna dla młodego kolejarza to nie tylko czas dojrzewania politycznego. Choć Miloš dołącza do sabotażystów stawiających opór niemieckiemu okupantowi, to równie ważne są dla niego pierwsze doświadczenia seksualne. Tak jak bohaterowie Pociągów... zdani są na kaprysy przypadku, tak sam film też powstał w wyniku zbiegu okoliczności. Scenariusz napisany przez Bohumila Hrabala został wcześniej odrzucony przez dwóch reżyserów, a gdy trafił w ręce Jiříego Menzla, młody Czech początkowo potraktował go po macoszemu. Uznał, że to dobry sposób, by mieć już za sobą pełnometrażowy debiut. Tymczasem Pociągi... okazały się wielkim sukcesem. Rozpoczęły długoletnią współpracę reżysera z Hrabalem oraz przyniosły twórcom Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego.
Mariusz Mikliński
Jeden z najbardziej cenionych przedstawicieli czechosłowackiej Nowej Fali. Ukończył praską szkołę filmową, zaczynał jako asystent Věry Chytilovej. W pełnym metrażu zadebiutował Pociągami pod specjalnym nadzorem. Zawsze był blisko świata literatury. Na ekran przeniósł zarówno twórczość Bohumila Hrabala, jak i Vladislava Vančury. Podczas politycznej odwilży w 1968 roku nakręcił Skowronki na uwięzi. Film przeleżał na cenzorskiej półce aż do upadku komunizmu. Jiří Menzel jest również reżyserem teatralnym i aktorem.
1968 Zbrodnia w nocnym klubie / Zlocin v santánu / Crime in the Night Club
1981 Postrzyżyny / Postriziny / Cutting It Short
1985 Wsi moja sielska, anielska / Vesnicko má stredisková / My Sweet Little Village
1990 Skowronki na uwięzi / Skrivánci na niti / Larks on a String
2006 Obsługiwałem angielskiego króla / Obsluhoval jsem anglického krále / I Served the King of England